به این بازی فکر کنید و اگر چند نفر بودید اجرایش کنید. یک هزار تومانی را به حراج می گذاریم و مثل همیشه آن را به کسی که بیش ترین قیمت را پیش نهاد بدهد می دهیم. منتها این بازی یک فرق کوچک با حراج های دیگر هم دارد و آن این که کسی که دوم می شود هم باید آخرین قیمت پیش نهادی خودش را بپردازد و البته چیزی هم دریافت نمی کند. فراموش نکنید که مثل هر حراج دیگری هر کسی که می خواهد قیمت جدید پیش نهاد بدهد باید رقمی بیش تر از بالاترین قیمت قبلی را پیش نهاد بدهد.
فرض کنید بازی را شروع می کنیم. نفر اول مثلا قیمت صد تومان را پیش نهاد می دهد و پیش خودش فکر می کند که اگر ببرد ۹۰۰ تومان سود کرده است. طبیعی است که خروجی بازی در این نقطه در تعادل نخواهد بود. نفر بعدی احتمالا می گوید دویست تومان و سعی می کند ۸۰۰ تومان سود ببرد و همین طور قیمت ها بالا می رود تا به نزدیک هزار تومان برسد (تا وقتی قیمت کم تر از هزار تومان است هم چنان سود برنده شدن مثبت است). وقتی به هزار نزدیک بشویم سود رفته رفته کم تر می شود و احتمالا تمایل برای بالا بردن قیمت کم تر است ولی یک موضوع مهم را فراموش نکنید: نفر دوم باید آخرین قیمتی که گفته را بدهد (مثلا ۹۰۰ تومان) و چیزی هم دریافت نکند. در این شرایط هر کس که اول شود سود خیلی مختصری می برد و نفر دوم زیان هنگفتی می کند. پس جنگ بسیار سختی بین دو نفر اول و دوم در می گیرد. هر کدام سعی می کند چند تومانی به قیمت نفر قبلی اضافه کند تا از دوم شدن خودش جلوگیری کند و این زنجیره تا وقتی که یک نفر جیبش کاملا از پول خالی شود ادامه می یابد. احتمالا می توانید حدس بزنید که در آخر بازی قیمت اسکناس هزار تومانی به چندین هزار تومان رسیده و هر دو نفر با ضرر هنگفت بازی را تمام خواهند کرد.
این بازی اولین بار توسط شوبیک پیش نهاد شد. ظاهرا شوبیک و نش و بقیه وقت خالی خود را در رند کورپوریشن به طراحی بازی های عجیب و غریب می پرداختند و این بازی هم یکی از نتایج این تفریحات بود. شوبیک مقاله اصلی خودش را در سال ۱۹۷۱ تحت عنوان “بازی حراج دلار” منتشر کرد و از آن به بعد این بازی به یکی از مباحث جالب برای کسانی که روی بحث فقدان هم کاری در بازی ها و نتایج آن کار می کنند تبدیل شده است. ظاهر این بازی ممکن است انتزاعی و عجیب به نظر برسد ولی اتفاقا مدل ساده و هوش مندانه ای از بسیاری از پدیده های دنیای واقعی است. به عنوان مثال به رقابت بر سر ارائه یک محصول جدید از طریق تحقیق و توسعه فکر کنید. بازی دلار دقیقا مدلی از این بازی دنیای واقعی است. در بازی تحقیق و توسعه هر شرکتی سعی می کند زودتر از رقبا فن آوری محصول را نهایی و ثبت کرده یا وارد بازار کند. هر شرکتی که اول شود بازی را برده است (بازار را می گیرد) و شرکت های بعدی تمام سرمایه گذاری خود را از دست می دهند. مثال دیگر ماجرا می تواند رقابت های انتخاباتی بین کاندیداها باشد که سرمایه گذاری هواداران نفرات بازنده تماما هدر می رود. شرایط حاکم در بازی دلار در این موارد واقعی هم ایجاد می شود و هر طرف سعی می کند کمی بیش تر به سرمایه گذاری بیفزاید تا جزو بازنده ها نباشد و ماجرا ادامه می یابد.
بازگشت
دیدگاهتان را بنویسید