دیروز رفته بودیم یکی از تورهای متعدد موزه اجارهنشینها (Tenement Museum) نیویورک را ببینیم. کارشان این بوده که یک مجموعه آپارتمانی (در محله نسبتا فقیر مهاجرنشین) که مال اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ هست را با وسایل داخلش همان طور نگه داشتهاند و بعدش هم تاریخ شفاهی برخی خانوادههای ساکن خانه را استخراج کردهاند. میتوانی با آدمهایی که آن سالها از روسیه و اروپای شرقی مهاجرت کردند همراه شوی و در فضای کمابیش واقعی خانه (که کارگاه لباسدوزیشان هم بوده) تنفس کنی و تحولات بعدی را هم در ذهنت دنبال کنی. میتوانید برخی عکسها را اینجا ببینید.
فکر میکردم چه قدر آموزنده بود اگر چنین چیزی را حداقل در تهران داشتیم. در محلههای قدیمی تهران هنوز هم میشود تک و توک جاهایی را پیدا کرد که از اوایل پهلوی یا اواخر قاجار ماندهاند. در کنار این موزههای کلیشهای «خانه مردم» و امثال آن که معمولا چیزهایی در حد رقص با لباس محلی نشان میدهند یا خانههای اشرافی «طباطباییها و بروجردیها» و نارجستان قوام و امثال آن یک سری خانه مردم واقعی را هم بازسازی/نگهداری کنیم با وسایل و شرایط واقعی هر دوره. ببینیم یک خانواده معمول ۱۰-۱۵ نفری مثلا در سال ۱۲۸۰ در چه جور جایی زندگی میکردند٬ کارشان چه بود٬ قوت روزانهشان چه بود٬ از کجا آمده بودند٬ ببینیم سالهای بعدش چه شد: آمدن و رفتن آب انبار و چراغ نفتی و چراغ برق و رادیو و فشاری و آب لولهکشی و اجاق گاز و الخ را دنبال کنیم٬ زندگی روزمره زنها و دخترهای خانواده چه بوده و چه تاثیری از تحولات اقتصادی گرفته و الخ. هنوز آدمهایی داریم که بتوانند بخشی از این تاریخ شفاهی را روایت کنند.
بچهها را ببریم در این موزههای واقعی قدم بزنند تا وقتی راجع به اتفاقات تاریخ صد ساله اخیر صحبت میکنیم بدانند راجع به جور شرایط عینی و مادی صحبت میکنیم. راهنماهایی هم بگذاریم که راجع به طبقات اجتماعی و نقشهای درون و بیرون خانواده و علایم به جا مانده و تفسیر تکتک نشانههای تاریخی در دل این خانهها حرف بزنند و ذهن آدمها را درگیر تفسیر تاریخشان بکنند.
امیدوارم ایده من تکراری باشد و تا الان انجام شده باشد. اگر نه کار یک همت بلند از طرف سازمان میراث فرهنگی میخواهد و یک سری پژوهش تاریخی و مقداری بودجه اولیه (نسبتا سنگین) برای خریداری و آمادهسازی چند خانه و وسایل دورههای مختلف. اگر مدیریت درستی باشد بقیهاش دیگر خودش کار میکند.
بازگشت
در کجا دقیقا میتونیم برخی از عکس ها رو ببینیم؟ فکر کنم لینک تصاویر مشکل داره.
ایده جالبی است.