دولت خدمت‌گزار و افزایش حقوق‌ها
الان جایی خواندم که فیدل عزیز حقوق کوبایی‌ها را دو برابر کرد تا وضعشان بهتر شود. همین خبر می‌گوید مردم ضمن ابراز خوشحالی گفته‌اند این میزان افزایش کافی نیست. راست هم می‌گویند. من اگر بودم ازش می‌پرسیدم حالا چرا دو برابر؟ اگه دست من و شما است بکنیمش هفت یا یازده برابر که همه چی عالی‌تر بشه. به نظرتان این طوری بهتر نیست؟
واقعیت قضیه این است که چیزی که برای مردم رفاه می‌آورد پول توی جیبشان نیست بلکه مقدار کالایی است که دست آخر مصرف می‌کنند. مشکل مردم کوبا این است که مواد مصرفی در این کشور کم‌تر از نیاز مردم است. حالا دلیلش ممکن است این باشد که ظرفیت‌های صنعتی‌اش کم است یا نمی‌تواند از خارج وارد کند یا بخش عمده درآمد جامعه را صرف کارهای دیگری می‌کند. به هر حال کمبود است که مردم را اذیت می‌کند و خودش را به شکل قیمت بالا نشان می‌دهد. حالا شما هرقدر هم حقوق‌ها را بالا ببرید، مقدار کل کالا‌ها را اضافه نمی‌کنید. دست آخر به هر کس همان‌قدر می‌رسد که قبلا می‌رسید. فقط اگر قبلا برای مثلا یک خمیردندان یک واحد پول می‌دادند حالا باید دو واحد بدهند. باور کنید بخشی از تورم به همین سادگی درست می‌شود.
قضیه ایران البته کمی با کوبا متفاوت است. اقتصاد کوبا تماما دولتی است و اصولا بازار کار خارج از دولت خیلی جدی نیست. در ایران ولی این دو بازار را در کنار هم داریم. اثر بالا بردن حقوق کارمندان دولت در ایران کمی با آن‌جا متفاوت است. دولت ایران می‌تواند حقوق کارمندان را دو برابر کند ولی برای تامین پول لازم برای این‌کار دو راه اصلی بیشتر پیش رو ندارد. یا از سهم پروژه‌های عمرانی در بودجه کم کند و یا کسری بودجه را افزایش دهد. اولی بیکاری را تشدید می‌کند و دومی سطح تورم را در جامعه بالا می‌برد و در عوض به حقوق کارمندان می‌افزاید. دست آخر ممکن است وضع کارمندان دولت کمی بهتر شود. یعنی دولت با این کار نوعی مکانیسم بازتوزیع را دنبال کرده است. وضع کل در جامعه عوض نشده ولی اوضاع به نفع گروهی بهتر و به ضرر عده‌ای بدتر شده است. گول ظاهر را نخورید. می‌دانید در این قضیه ممکن است وضع چه کسانی بدتر از همه شده باشد؟ وضع کارگران بدون مهارتی که خارج از سیستم دولتی هستند و ممکن است نتوانند به اندازه تورم دستمزدشان را بالا ببرند. من هم معتقدم که باید دستمزد کارکنان دولت بالاتر رود ولی واقعیت‌ها می‌گویند ماجرا به سادگی یک بخشنامه و دستور نیست.
دیدگاهتان را بنویسید