این جوری که خبردار شدم انجمن فیزیک ایران و دانشگاه شریف یک کارگاه/سمینار روی بحث مهندسی مالی و فیزیک اقتصاد برگزار خواهند کرد. اطلاعیه و نحوه ثبت نام را از این سایت می توانید ببینید. این طور که من از اسامی می بینم در کمیته علمی شان هم فیزیک دان (احتمالا بیش تر فیزیک دان های علاقه مند به نظریه پیچیدگی و شبکه های عصبی) و هم استاد ریاضی و فرآیند های تصادفی و هم متخصص مسایل مالی دارند و این ترکیب بسیار خوبی ایجاد می کند.

تا جایی که من می دانم بحث فیزیک اقتصاد (Econphysics) از اوایل دهه نود مطرح است و منظور از آن هم کاربرد روش های توسعه داده شده در فیزیک (عمدتا روش های آماری) برای بررسی پدیده های اقتصادی که رفتار آماری پیچیده دارند است. بازارهای مالی نمونه خوبی از چنین پدیده هایی هستند. در بازار مالی ما با موضوعاتی مثل داده های متلاطم یا فرکانس بالا مواجه هستیم که فیزیک دان ها به نظرشان می رسد با ابزارهای نظریه پیچیدگی می توانند تحلیل هایی روی آن ها انجام دهند. به هر حال تا جایی که من از ادبیات اخیر فاینانس خبر دارم این ابزارها (به هم راه ابزارهای دیگری از مهندسی مخابرات) به وارد فاینانس شده و مورد استفاده قرار می گیرد و لذا فیزیک اقتصاد دیگر آن فاصله قبلی را با موضوع کاربردش ندارد. ولی چون فیزیک دان ها به این مباحث تسلط بیش تری دارند قطعا شنیدنش از زبان آن ها جالب خواهد بود. این نکته را البته باید اشاره کنم که متخصصین فاینانس این مباحث را بیش تر از اقتصاددان ها پذیرا خواهند بود. اقتصاددان ها اصولا به روش های صرف آماری اعتماد زیادی ندارند و روی مدل سازی مفهومی رفتار عامل ها قبل از مدل سازی و تحلیل آماری تاکید دارند. فاینانسی ها چون بیش تر دغدغه کاربرد و عمل را دارند با این روش ها راحت تر کنار می آیند.

اصولا این رشته تولیدکننده (ریاضیات) و این دو پسر عموی مصرف کننده (فیزیک و اقتصاد) رابطه خوبی با هم دارند و خیلی خوب حرف هم را می فهمند. برخی مفاهیم کلیدی در اقتصاد مثل تعادل عمومی از مفهوم مشابه در فیزیک الهام گرفته است. یکی از امیدها برای رشد اقتصاد در ایران همین است که آدم های قوی از فیزیک و ریاضی به سمت اقتصاد سرریز شوند و این رشته را تقویت کنند. یک خبر غیررسمی بدهم که ایده ای در شریف در جریان است که در چند سالی آتی رشته اقتصاد هم به گرایش های ریاضی کاربردی اضافه شود. یعنی دانش جویان مقداری درس (حدود ۷۰ واحد) از دانشکده ریاضی بگیرند و مابقی دروس اختیاری خود را از دانشکده اقتصاد بردارند و نهایتا در رشته ریاضی – اقتصاد فارغ التحصیل شوند. این رشته سال ها است که در اروپا (خصوصا اروپای شرقی) وجود دارد و بسیار هم موفق بوده است.

پ.ن: وقتی صحبت از فیزیک در ایران می شود بدجوری هوایی می شوم. یاد مرکز المپیاد و کنفرانس دانش آموزی انجمن فیزیک و خبرنامه و کارسوق فیزیکی که در مدرسه خودمان برگزار کردیم و اولین تجربه مدیریتی من بود و جذابیت شخصیت کاریزماتیک آن روزهای دکتر منصوری و درس فیزیک روز دکتر اردلان و چمن های جلوی دانش کده فیزیک قدیم و فضای آی پی ام و سمینارهایش و خیلی چیزهای دیگر می افتم. اصولا جو فیزیک در ایران جو به شدت باحالی است …