دو ماه است که دستم نمی‌رود مطلب اقتصادی بنویسم. تا سعی می‌کنم چیزی بنویسم فکر می‌کنم در میانه خبرهای مربوط به شهدا و افراد دربند و سرکوب‌ها چه جای گفتن این حرف‌ها است. ولی بعد فکر می‌کنم که بلاخره تا ابد نمی‌توانیم خودمان را سرگرم بازی طرف مقابل کنیم. برای فردای سبز کارهای دیگری هم داریم. پس اجازه دهید کمی هم به مطالب معمول برگردم، با همه آن ملاحظاتی که قبلن گفته‌ام.

به طور خلاصه بگویم که یک جواب ممکن برای سوال تفاوت قیمت فرودگاه تفاوت مربوط به تمایل به پرداخت (Willingness to Pay) در شهرهای مختلف است. فروشنده می‌داند که تمایل خرید کسی که لندن است با کسی که ساکن وین است تفاوت دارد. اگر همه بلیط را به قیمت لندن بدهد مشتری وین را از دست می‌دهد. اگر همه را به قیمت وین بدهد سود اضافی که از لندنی‌ها می‌توانست ببرد را از دست می‌دهد. بنا بر این تبعیض قیمت اعمال می‌کند و حاشیه سود بیش‌تری از کل بازار (در قیاس با قیمت‌گذاری تکی) به دست می‌آورد. شاهد این دلیل (و در واقع تا حدی رد دلایل دیگر) هم این که من که بلیط وین-لندن-نیویورک دارم و ۱۵۰ یورو کم‌تر از کسی که وسط راه از لندن سوار “همان طیاره” می‌شود پرداخته‌ام حق “ندارم” در زمان تعویض طیاره در مسیر برگشت در لندن بارم را بگیرم و بروم دنبال کارم مگر این‌که جریمه سنگینی بدهم. در مسیر رفت هم اگر از وین پرواز نکرده باشم کل بلیط‌های بعدی را هم از دست می‌دهم. دقت کنید. طرف می‌گوید اگر بلیط تهران-تبریز داری و زنجان برای ناهار-نماز نگه داشتیم و تو خواستی آن‌جا خداحافظی کنی و سری به اقوامت بزنی و بی‌خیال بقیه پرواز شوی باید کلی پول اضافی بدهی.

بعضی دوستان صورت مساله را معکوس برداشت کرده‌ بودند. ضمن این‌که این مساله با مساله تخفیف به خاطر خرید بیش‌تر تفاوت دارد. در آن حالت من اگر به جای یک کالا دو تا بردارم قیمت کالای دوم یا هر دو آن‌ها تخفیف می‌خورد ولی قیمت کل دو واحد کم‌تر از قیمت یک واحد “نمی‌شود”. آن فرض موقعی درست بود که بگوید اگر بلیط وین-لندن داری و بخواهی از لندن هم به نیویورک بروی روی پرواز دومت تخفیف می‌دهیم. نه این‌که قیمت لندن-وین-نیویورک به طرز قابل ملاحظه‌ای کم‌تر از قیمت لندن-نیویورک باشد.

به نظرم توضیح تفاوت در هزینه هندلینگ فرودگاه هم با مثال من تا حدی تضعیف می‌شود چون اگر من به جای ادامه سفر به وین بارم را از لندن بگیرم و بروم هزینه نهایی اضافی چندانی برای شرکت هواپیمایی ندارم (ضمن این‌که در هزینه هندلینگ پرواز آخر هم کلی صرفه‌جویی می‌کند). با این ‌همه شرکت هواپیمایی دوست ندارد اجازه دهد من در لندن سری به رفقایم بزنم و به جایش صندلی‌ام را به یکی دیگر بفروشد وسود کند یا حتی خالی برود و در هزینه سوخت و پذیرایی و بارگیری صرفه‌جویی کند.