دی‌روز خبرش بود که وزیر بهداشت گفته دانش‌جویان سیگاری را اخراج می‌کنیم. این گفته خانم دکتر را به طنز برگزار کردیم و جدی نگرفتیم. ام‌روز خبرهای عجیب‌تری در راه است. آقای معاون درمان می‌گوید قرار است میزان درآمد پزشکان و حجم ویزیت آن‌ها محدود شود. آقای معاون فرموده:

۱) “نمی توانیم بگوییم پزشکان هر چقدر که توانستند و خواستند درآمد کسب کنند. در هیچ جای دنیا چنین نیست. هر شغلی سقف درآمدی دارد و مالیاتی که دولت از آن درآمدها اخذ می کند.”

اولن واقعیت قضیه همه جای دنیا – احتمالن به جز کره شمالی و کوبا – برعکس این است. افراد اگر درآمد مشروع – خصوصن در مشاغل مفیدی مثل پزشکی – کسب کنند هیچ دلیلی برای بازداشتن آن‌ها وجود ندارد. هیچ شغلی هم سقف درآمد ندارد.

۲) “درآمدها از سقف لازم که بالاتر رفت مالیات هم تصاعدی بالا رفته و تا حد ۹۰ درصد می رسد”

مالیات تصاعدی بالا می‌رود ولی کم‌تر جایی به ۹۰ درصد می‌رسد. در اکثر کشورها حدود ۵۰ درصد است که با این نرخ هنوز هم انگیزه کافی برای درآمد بیش‌تر را فراهم می‌کند. تازه در کشورهای معدودی مثل اسکاندیناوی که مالیات حاشیه‌ای در مشاغل پردرآمد بالا است (گاه حدود ۷۰ درصد)، خدمات دولتی و عمومی عالی ارائه می‌شود که پرداخت این مالیات بالا را توجیه می‌کند.

خدمات پزشکی به دلیل سر و کار داشتن با جان آدم‌ها در بسیاری حوزه‌ها کشش قیمتی پایینی دارد. یعنی آدم‌ها به تغییر قیمت آن قدر واکنش نشان نمی‌دهند. فرد اگر قرار باشد سالی یک‌بار در مورد تیرویید یا قلب یا امکان سرطان و الخ با پزشکی مشورت کند سعی می‌کند به‌ترین پزشک را پیدا کند. برای فرد متوسط هم این که ویزیت پزشک در یک سال ۱۰ یا ۲۰ هزار تومان باشد تاثیر زیادی در انتخاب پزشک نخواهد گذاشت. نتیجه این می‌شود که اگر پزشکان مشهور مجبور به دریافت مالیات شوند، بخشی از این مالیات را به مشتریان خود منتقل خواهند کرد.

۳) “پزشکان نمی توانند از ۲ عصر تا ۴ صبح روز بعد با یکسری تبلیغات غیرحرفه ای بیمار در مطب شان ویزیت کنند.”

این‌که پزشک و مریض کی هم را ملاقات کنند به خودشان مربوط است. ولی این‌که یک پزشک مجبور می‌شود تعداد زیادی بیمار را ویزیت کند نشان از کم‌بود تخصص یا کم‌بود پزشک ماهر در آن حوزه خاص است. مساله سلامت افراد و ریسک تشخیص ضعیف/غلط آن‌قدر برای‌شان اهمیت دارد که حتی برای یک به‌بود اندک در کیفیت انتظاری آن سعی کنند به‌ترین پزشک ممکن را ملاقات کنند، حتی اگر شده نیمه شب. محدود کردن سقف ملاقات پزشکان ممکن است فقط منجر به طولانی شدن صف‌های انتظار آن‌ها منجر شود.

نتیجه: هر کس این سخنان معاون وزیر را بخواند می‌داند که شوخی بیش نیست، چون پزشک حاذق به هر حال درآمد خودش را کسب خواهد کرد. همین الان هم بسیاری از عمل‌های جراحی نرخ‌های مصوبی دارند که پزشکان هرگز آن‌ها را رعایت نمی‌کنند. محدودیت‌هایی از این جنس فقط باعث افزایش اصطکاک‌های غیرلازم در بازار و دور زدن‌ها و پرداخت‌های غیررسمی و غیرشفاف شدن بازار و هدر رفتن منبع محدود پزشکان حاذق از یک طرف و زحمت بیش‌تر برای بیماران از طرف دیگر خواهد شد.

پزشکی از رشته‌های حساس و کلیدی برای جامعه است که اتفاقن باید امکان کسب درآمدهای خیلی بالا را داشته باشد. در واقعیت اکثریت پزشکان در بیش‌تر کشورها به این درآمد نمی‌رسند و متوسط درآمد پزشکان کمابیش مثل بقیه اقشار تحصیل‌کرده است ولی وجود امکان درآمد استثنایی بالا مکانیسم انگیزشی فراهم می‌کند که افراد مستعد و سخت‌کوش جذب این حوزه شوند و سعی کنند تا در حوزه کار خود به‌ترین شوند تا به این درآمد برسند. تحصیل در رشته پزشکی آن‌قدر مشکل است که برای تحمل‌پذیرکردن آن، مشوق‌هایی از این جنس مفید است.

یکی از مشکلات اساسی پزشکی ایران، رو در رویی مالی پزشک و بیمار است. راهش هم به‌بود کیفیت بیمه درمانی و حذف این رابطه است. طبعن با همه این‌کارها پزشکانی باقی خواهند ماند که افراد زیادی به میل خود حاضرند به طور شخصی دست‌مزد زیادی یا اضافی به آن‌ها بپردازند و سلامت خود را حفظ کنند.

× زبان مطلب وبلاگی نیست، لذا سایت‌های داخلی در نقل این مطلب آزادند. .