خانم میشل ترتیلت معروف حضور خوانندگان هست. قبلن مقالاتی در زمینه اثر چند هم‌سری روی رشد اقتصادی و دلیل حمایت مردان از اصلاحات به نفع زنان و الخ ازش نقل کرده‌ام. ام‌روز این‌جا بود و مقاله‌اش در پاسخ به سوال فوق بود.
جواب این سوال برای خیلی‌ها بدیهی به نظر می‌رسد: معلوم است که می‌شود! خب محققان جدی با جواب‌های دم‌دستی راضی نمی‌شوند. میشل در این مقاله در دست پیش‌رفت نشان می‌دهد که جواب گاهی مثبت است و گاهی ممکن است منفی باشد و لذا باید کمی بیش‌تر دقت کرد! خلاصه‌ای از یکی از مسیرها که در آن توان‌مندسازی زنان ممکن است مانع توسعه اقتصادی شود را نقل می‌کنم.
مطالعات تجربی متعدد نشان می‌دهد که زنان به نسبت مردان درصد بیش‌تری از درآمد اضافی ناشی از کمک‌های دولتی را صرف بچه‌ها می‌کنند. این یعنی این‌که اگر مثلن ۱۰۰ تومان به زن خانه بدهیم شاید ۵۰ تومان آن نصیب تغذیه و بهداشت بچه‌ها شود ولی اگر به مرد بدهیم شاید ۳۰ تومان به بچه‌ها برسد. این نتیجه نسبتن مورد قبولی در ادبیات است و به صورت شهودی هم معقول به نظر می‌رسد. سوال این است که آیا این مشاهده لزومن نشان از یک اتفاق مثبت است؟
خاطرم هست خودم ذیل پستی که راجع به یکی از این مطالعات نوشته بودم نظر خودم را گفته بودم که لزومن خرج بیش‌تر روی مصرف شخصی مردان به معنی پایین رفتن رفاه خانواده نیست. استدلال میشل هم بی شباهت به این نبود. لب استدلال این است: فرض کنیم در جامعه‌ای بین فرصت‌های موجود برای سرمایه‌گذاری توسط مردان و زنان تبعیض وجود دارد. مثلن به خاطر محدودیت‌های اجتماعی یا حقوقی و الخ زنان حداکثر می‌توانند روی دارایی‌های ساده‌ای مثل طلا – که بازده کمی دارند – سرمایه‌گذاری کنند و فرصت چندان برای سرمایه‌گذاری روی مثلن سرمایه انسانی یا کسب و کار برای آن‌ها وجود ندارد. ولی مردان می‌توانند پول اضافه را صرف به‌بود کسب و کار یا توسعه شبکه اجتماعی یا آموختن مهارت جدید و امثال آن کنند.
در این حالت اگر دولت ۱۰۰ تومان به مرد خانواده بدهید، مرد ممکن است بخش کوچکی از آن را صرف ام‌روز بچه‌ها کند و بقیه ان‌را روی توسعه درآمد خانواده در آینده کند. در مقابل، اگر این پول به زن داده شود، چون زنان دست‌رسی کم‌تری به فرصت‌های سرمایه‌گذاری دارند یا فرصت‌های سرمایه‌گذاری پیش‌روی آنان بازده کم‌تری دارد در یک تصمیم عقلانی بخش بیش‌تری از پول را صرف مصرف ام‌روز بچه‌ها می‌کنند ولی در عوض سهم کم‌تری از پول صرف سرمایه‌گذاری شده است. خلاصه حرف این‌که در این حالت اگر پول را به زنان بدهیم وضعیت ام‌روز بچه‌ها به‌تر می‌شود ولی اگر به مرد بدهیم در بلندمدت ممکن است وضع آن‌ها به‌تر شود.
طبق معمول این مدل‌ها یک چارچوب ساده و عمومی هستند تا مسیری برای فکر کردن را نشان دهند و برای نتیجه‌گیری نهایی باید آن‌ها را با مطالعات تجربی و جزییات محلی ترکیب کرد.
بازگشت
دیدگاهتان را بنویسید