. اگر روی این لینک برید قیمت نفت خام ایران در ۳۵ سال گذشته را می بینید. مثلا می بینید که متوسط قیمت در پنج سال آخر دهه ۷۰ معادل ۱۲ دلار و پنج سال اول دهه ۸۰ حدود ۳۱ دلار بوده. حالا سوال ساده این است که نفت مثلا سی دلاری سال ۱۹۸۰ معادل چه قدر الان است؟ اگر فعلا فقط تورم جهانی را در نظر بگیرید قیمت آن روز معادل ۷۲ دلار سال ۲۰۰۵ می شود. یعنی اگر قیمت نفت امسال حدود ۷۲ دلار باشد همان قدری قدرت خرید دارد که نفت ۳۱ دلاری سال ۸۰٫
ضمنا فراموش نکنید که پول ارزش زمانی هم دارد. اگر نرخ بهره نسبتا بدون ریسک در سطح جهانی را ۴٫۵ درصد حساب کنیم آن وقت ۳۱ دلار سال ۸۰ معادل ۹۱ دلار الان می شود. به عبارت دیگر اگر نفتی که الان ۶۰ دلار می فروشیم را سال ۱۹۸۰ استخراج می کردیم و توی یک صندوق مالی بی دردسر می گذاشتیم الان ۹۱ دلار پول داشتیم. من این محاسبه را برای سی سال گذشته انجام دادم و دیدم که برای اکثر سال ها ارزش فعلی درآمد آن موقع بیش تر از قیمتی است که الان نفت را می فروشیم. متوسط تفاوت ارزش روز قیمت آن موقع و قیمت فعلی هم شد ده دلار.
معنی این حرف ها به طور خیلی ساده این است که تا الان نفت مثل گنجی بوده است که آدم توی پستوی خانه اش (یا زیرزمین) قایم کرده و بدون این که ازش بهره بگیرد خرد خرد خرجش می کند. عقل حکم می کند که همه گنجش را زودتر بیرون بیاورد و فرصت استفاده از سود ناشی از سرمایه گذاری آن را از دست ندهد.
البته این تحلیل ها برای گذشته بوده و ممکن است پیش بینی های آینده نشان دهد که افزایش قیمت نفت در سال های آتی آن قدر هست که می ارزد دیر بفروشیمش. فعلا چشم انداز روشنی از آینده نداریم و بحث ها پراکنده است و نمی شود راحت قضاوت کرد. ولی حداقل تجربه ۳۵ سال گذشته می گوید که اقتصادی تر است که به جای حفظ نفت خام برای نسل های آینده زودتر درش بیاوریم و به آن ها کشوری با زیرساخت های به تر یا مردم آموزش دیده تر (یا اصلا همان پول نفت ولی توی یک صندوق مالی) را هدیه بدهیم.
دیدگاهتان را بنویسید