خبر ایسنا کوتاه بود: «کمیسیون برنامه و بودجه در جلسه امروز خود واردات بنزین از محل بودجه عمومی، شرکت‌های وابسته و حساب ذخیره ارزی را ممنوع کرد.»
دوستان اقتصاددان مجلس احتمالا حواسشان نیست که وقتی قیمت بنزین را ثابت نگاه می‌دارند و واردات آن را ممنوع می‌کنند نتیجه‌ای جز کمبود به وجود نمی‌آید. به این دلیل ساده که تقاضای بنزین تغییر نمی‌کند ولی عرضه آن به شدت کم می‌شود. نمایندگان عزیز به جای این‌که مساله را از راه درستش حل کنند (اصلاح قیمت) هی باید دور خودشان بچرخند و راه‌های عجیب پیشنهاد کنند. با این پیشنهاد جدید اتفاقات جالبی رخ می‌دهد:
۱) احتمالا برای فروش بنزین سهمیه تعیین خواهد شد. این باعث می‌شود افراد از الان بدانند که سال بعد بنزین کالای کمیابی خواهد بود و با خرید آن در سال جاری دست به ذخیره آن خواهند زد. مطمئن باشید از همین فردا مافیاهای مختلف دست به کار ساختن مخازن زیرزمینی و احتکار بنزین خواهد شد. چه تجارتی سودآورتر از آن. لذا منتظر افزایش ناگهانی مصرف بنزین در ماه‌های باقی‌مانده سال باشید. علاوه بر آن باید شاهد حوادث متعدد ناشی از ذخیره‌سازی بنزین در منازل باشیم.
۲) کسانی که به هر دلیل تقاضای بنزین بالاتری دارند مثلا محل کار و منزلشان دور از هم است یا اهل گشت و گذار و مسافرت هستند با کمبود بنزین مواجه خواهند شد و کسانی که مصرف کم‌تری دارند مثلا بازنشسته‌هایی که زیاد از ماشین استفاده نمی‌کنند با مازاد آن. لذا بازار سیاه خرید و فروش بنزین یا کارت هوشمند آن به راه خواهد بود.
۳) همه ما می‌دانیم که شبکه حمل و نقل عمومی به یک‌باره رشد نخواهد کرد و این کار مستلزم سال‌ها وقت است. در این مدت رفاه عده زیادی از شهروندان جامعه که برنامه زندگی‌شان را بر اساس حمل و نقل با خودرو شخصی و لذا مصرف بنزین بالا تنظیم کرده‌اند به شدت افت خواهد کرد. توجه داشته باشید که مصرف بنزین بالا لزوما چیز بدی نیست. آن‌چیزی که بد است فروش بنزین یه قیمتی کم‌تر از قیمت واقعی (قیمتی که ملاحظات زیست‌محیطی را هم دربر دارد) است.
۴) بساط آشنابازی و رشوه‌دهی برای خرید کارت بنزین اضافی یا هر روش دیگری که بنزین بیشتری به دست مردم برساند به راه خواهد افتاد. نتیجه آن تشدید شدید فساد اداری است.
۵) شبکه‌ای قوی بین پمپ‌بنزین داران و توزیع‌کنندگان بنزین و کارمندان مسوول کنترل سهمیه فروش راه خواهد افتاد تا زیرزیرکی مقداری از بنزین ارسال شده به هر پمپ بنزین از بازار آزاد سودآور سر دربیاورد.
۷) آن فیلم فرانسوی معروف یادتان هست که زمان جنگ جناب بقال مخلوط شیر و آب تحویل مشتریانش می‌داد. وقتی قیمت بنزین بازار آزاد لیتری چند صد تومان باشد چرا پمپ‌بنزین داران و رانندگان نفت‌کش نخواهند مخلوط گازوییل و آب و بنزین تحویل مردم بدهند؟
۸) …
خیلی دردناک است که بعد از گذشت ۱۷ سال از پایان جنگ و ۱۵ سال از فرو ریختن بلوک شرق کشوری با اقتصاد رو به رشد باید شاهد کمبود بنزین و صف و بازارسیاه باشد. نظریه بهبود پارتو این‌جا به کار می‌آید. مجلس بهتر است قانون فوق را اصلاح کرده و واردات «بنزین یارانه‌ای» را ممنوع کند. این طوری هر کس که مصرف بالاتری داشت می‌تواند قیمت واقعی بنزین را بدهد و از رانندگی لذت ببرد. بقیه هم که همان سهمیه بنزین ارزان گیرشان می‌آید و وضعشان فرقی نمی‌کند. این سیاست بهینه نیست ولی از قانونی که تصویب کرده‌اند خیلی بهتر است. تازه یک سیاست هوشمندانه برای افزایش تدریجی قیمت بنزین هم هست.
دیدگاهتان را بنویسید