شایان پرسیده است : اگر سطح دستمزد مردم را بالا ببریم، قیمتها هم بالا می رود (حتی نه به همون نسبت، بیشتر) تازه مساله زیاد شدن نقدینگی هم پیش میاد پس چه باید کرد؟
سوال هوش مندانه ای است که البته منطق آن باید کمی بازنویسی شود. اگر دولت بخواهد فقط به صورت دل بخواهی و با بخش نامه دست مزدها را زیاد کند باید از راهی منابع لازم برای آن را تامین کند که معمولا تامین این منابع یا از مسیر کسری بودجه می گذرد و یا از طریق استفاده از ذخایر بانک مرکزی و این دو مسیر هر دو باعث افزایش نقدینگی و تورم می شود. البته لزوما افزایش دست مزد یک قشر (مثلا اساتید دانشگاه) باعث تورم به آن اندازه نمی شود چون حجم نقدینگی لازم برای آن ممکن است خیلی بزرگ نباشد. در این صورت آن قشر ممکن است با افزایش دست مزد مثلا ۵۰ درصدی مواجه شود و کل جامعه با تورم مثلا ۱۰ درصدی. چنین سیاستی باعث بهبود رفاه نسبی قشری که دست مزدش به صورت دستوری زیاده می شود ولی در عوض رفاه بقیه جامعه را کم می کند. با کمی اغماض در دقت بحث (چون جمع بندی رفاه کل جامعه خیلی راحت نیست) می توان فرض کرد که کل رفاه ثابت مانده است.
در واقع درعمل ما با یک محدودیت بسیار جدی و خدشه ناپذیر مواجه هستیم و آن درآمد سرانه است. درآمد سرانه است که می گوید هر شهروندی به طور متوسط چه میزان از کالاهای خصوصی و عمومی را می تواند مصرف کند. بدون بالا بردن درآمد سرانه بازی کردن بخش نامه ای با دست مزد سیاستی است که اثر آن به سرعت خنثی خواهد شد. دست مزد فقط در یک صورت می تواند به صورت واقعی بالا برود و آن وقتی است که بهره وری نیروی کار در اقتصاد افزایش پیدا کند. در این صورت در داستان ما با نیروی کار ثابت سطح تولید در جامعه بالا می رود و درلذا مقابل حقوق های بالاتر کالاهای بیش تری هم در بازار هست و لذا تورم ایجاد نمی شود و رفاه واقعا بالا می رود. بالا رفتن بهره وری نیروی کار هم مستلزم افزایش سطح سرمایه یا مهارت نیروی کار یا فن اوری تولید است که هیچ کدامش کار راحتی نیست و نیاز به “منابع” دارد.
بازگشت
دیدگاهتان را بنویسید