این نوشته منظم و دسته بندی شده را یک پسر ۱۸ ساله که امسال کنکور داده و ظاهرا تخمینش این است که نتیجه کنکورش هم خوب شده نوشته است. به شدت به اقتصاد علاقه مند است ولی می داند که کیفیت آموزش اقتصاد حداقل در مقطع کارشناسی در ایران خیلی خوب نیست. از طرف دیگر هم گزینه های دیگر یعنی تحصیل در مهندسی و ریاضیات و رفتن به اقتصاد در مقطع تحصیلات تکمیلی هم مشکلات خاص خودش را دارد. ببینید می توانید راهنمایی اش کنید. احتمالا این موقعیت دشوار تصمیم گیری که او الان قرار گرفته را یک روز همه ما داشته ایم.

پ.ن: این قدر راهنمایی برای این دوستمان نوشته شده که فکر کنم می تواند یک دفتر مشاوره انتخاب رشته باز کند. راستش هیچ فامیلی با هم نداریم. دوستی ایمیلی و وبلاگی و از راه دور است و من در سیمای مجازی این دوستمان برق موفقیت های آتی را دیدم. از همه ممنون که راهنمایی کردند. حالا بگذارید من هم نظرم را بگویم.

به نظر من دوره لیسانس اصلا قرار نیست “معلومات” به کسی بدهد بل که همان طور که یکی از دوستان هم گفته بود باید “مهارت ها” و “ظرفیت ها” و صد البته “شبکه اجتماعی و کاری” فرد را توسعه دهد. معلومات تخصصی مال دوره فوق لیسانس به بعد است (قبلا هم آمار جزیی داده بودم از این که خیلی از برندگان جایزه نوبل لیسانس اقتصاد ندارند). از طرف دیگر به نظر من برق و مکانیک خواندن به هوای رفتن به اقتصاد در مقطع بعدی زحمت زیادی است و آن قدر هم بازدهی ندارد. به لحاظ آماده سازی رشته ریاضی قطعا به ترین گزینه است. خوش بختانه شریف یک دانشکده ریاضی خیلی خوب دارد که اولا اساتید توانایی دارد (چه در حوزه های محض و چه در حوزه های مرتبط با اقتصاد مثل فرآیندهای تصادفی یا بهینه سازی)، ثانیا تعداد زیادی دانش جوی قوی و باانگیزه دارد (یا حداقل زمان ما داشت) و ثالثا جو زنده و صمیمی و خلاقی بر آن حکم فرما است (یا حداقل زمان ما بود). به نظر من دانشکده ریاضی یکی از به ترین دانشکده های شریف است لذا اگر کسی آن جا درس بخواند بخش مهمی از مهارت ها و ظرفیت هایش گسترش می یابد. حال اگر کسی دانشجوی ریاضی شود و در طول دوره تحصیلش هم دروس مفید فوق لیسانس اقتصاد را بگیرد در دنیا و آخرت خوش بخت می شود. با فرض این که معدلش خراب نشود هم می تواند جاهای خوبی برای فوق لیسانس پذیرش بگیرد و با اتکا به ساعت شماطه دار خویش (پایه ریاضی قوی) خیلی سریع جلو برود و هم اگر مهارت های کمی و رایانه ای خودش را تقویت کرده باشد (و کمی هم شخصا روی موضوعاتی مثل ارتباطات انسانی و حل مساله کار کرده باشد) می تواند در همین ایران هم کارهای خوبی در بخش مشاوره یا بانک یا تحقیقات گیر بیاورد.

این گزینه البته کمی ریسکی است و برای کسانی کار می کند که به اندازه کافی برای اقتصاددان شدن در بلندمدت انگیزه داشته باشند. استراتژی کاهش ریسکی که پیش نهاد می کنم این است که اگر کسی رتبه قبولی اش به صنایع شریف می رسید آن را هم زیر ریاضی بزند و اگر توانست دو رشته ای یا اگر وسطش برید از طریق تغییر رشته صنایع بخواند. بخش غیرمشترک صنایع و ریاضی آن قدر آسان است که می شود به راحتی آن را خواند و لذا یک مدرک مهندسی هم گرفت که تیترش در بازار کار به درد می خورد. ضمن این که دید عمومی مهندسی صنایع تا حدی (نه به اندازه پایه ریاضی) در موفقیت در اقتصاد کمک می کند.

من اگر الان ۱۸ سالم بود و تجربه های الان را داشتم همین کار را می کردم. لیسانس دو رشته ای ریاضی و صنایع را در ۵ سال می خواندم و فوقم را هم اقتصاد شریف می گرفتم و بعدش سریع می رفتم آمریکا برای دکترا خواندن. این طوری هم فرصت کافی برای لمس کردن مسایل ایران را داشتم و هم اینرسی آکادمیک را از دست نداده بودم.