درآمد‌های اضافی نفتی
به نظر من می‌رسد دولت برای استفاده از درآمد‌های اضافی ناشی از افزایش قیمت نفت گزینه‌های زیر را پیش رو دارد:
۱) دلارهای نفتی را به بانک مرکزی بفروشد و ریال حاصل از آن را در بودجه جاری هزینه کند تا با آن مثلا حقوق معلمان را افزایش دهد. این گزینه هم باعث افزایش شدید نقدینگی و تورم بالا در کشور می‌شود و هم از طریق کاهش نرخ واقعی ارز صنایع داخلی را تهدید می‌کند.
۲) ارز را به واردکنندگان بخش خصوصی بفروشد. در این صورت نقدینگی کشور تغییر نمی‌کند ولی واردات افزایش می‌یابد. در وضعیت فعلی تقریبا تمامی کالاهایی که وارد می‌شود (مثلا گندم و برنج و روغن و پوشاک و لوازم الکترونیک) در داخل هم تولید می‌شود و مجموع واردات و تولید داخل به اندازه مصرف داخلی است. افزایش چند میلیارد دلاری واردات باعث ورشکستگی صنایع داخلی و افزایش بیکاری در آن بخش‌ها می‌شود.
۳) سیستم بازرگانی خارجی زمان جنگ را احیا کرده و خود راسا کالاهای اساسی اضافی را وارد کرده وآن را فقط بین اقشار محروم توزیع نماید. در صورت وجود یک نظام تامین اجتماعی مناسب که اقشار محروم و نیازمند کمک را به درستی شناسایی نماید این روش می‌تواند بدون لطمه زدن به صنایع داخلی، رضایت اقشار کم‌درآمد را تامین نماید. این روش سه اشکال مهم دارد. اولا واجد پتانسیل بسیار بالایی برای فساد اداری است، ثانیا نارضایتی زیادی بین کسانی که این کمک را دریافت نکرده‌اند ایجاد می‌کند و ثالثا هیچ کمکی به ساختن ظرفیت‌های صنعتی جدید در کشور نمی‌کند.
۴) دلارهای نفتی را در خارج از کشور سرمایه‌گذاری کرده و از انتقال آن‌ها به اقتصاد ملی جلوگیری کند. مشابه این‌ کار در زمان شاه با خرید سهام کروپ آلمان صورت گرفت. این سیاست توسط کارشناسان اقتصادی توصیه می‌شود.
۵) دلارهای نفتی را صرف تامین مالی پروژه‌ها در بخش‌هایی کند که تجهیزات مورد نیاز آن‌ها در داخل تولید نمی‌شود. به عنوان مثال درآمد اضافی را می‌توان برای تجهیز ناوگان هوایی کشور یا توسعه سریع مترو یا توسعه زیر ساخت تجارت الکترونیک و یا اجرای پروژه در بخش نفت و گاز و پتروشیمی هزینه نمود.
۶) دلارهای نفتی را جوری هزینه کند که وارد اقتصاد کشور نشود. یکی از زمینه‌های خوب برای چنین کاری تخصیص پول برای اعطای بورسیه به دانشجویان مستعد برای تحصیل در دانشگاه‌های خوب دنیا است. مهم‌ترین مشکل این روش پتانسیل فساد اداری گسترده در تخصیص بورس‌ها است.
خلاصه این‌که قضیه ساده نیست. دلارهای اضافی در نگاه اول درآمد مجانی خوبی برای دولت است ولی در واقع لقمه‌ای است که بلعیدن آن همیشه دردسرهای زیادی دارد.