ما در ایران مکانیسم فراگیر و کم هزینه ای برای تامین مالی کوتاه مدت که نمونه عملی آن کارت اعتباری است نداریم. متاسفانه گسترش کارت های اعتباری یا امکان منفی شدن حساب بانکی (با پرداخت بهره نسبتا بالا) در ایران با موانع متعدد حقوقی – فقهی – فنی رو به رو است و یکی از این موانع به باور من ذهنیت مدیران تصمیم گیر است که اهمیت و فایده چنین مکانیسمی را در دنیای مدرن دست کم می گیرند. بگذارید یک مثال بزنم:

الان بین دو تا سه هفته است که در بسیاری از شهرهای ایران برف آمده است و ظاهرا تا مدتی هم این وضعیت ادامه پیدا خواهد کرد. کاملا قابل تصور است که در اثر برف و سرمای نسبتا ناگهانی صاحبان برخی مشاغل مجبور شده اند که برای مدت حداقل دو سه هفته خانه نشین شوند و صاحبان بسیاری مشاغل هم به دلیل رکود بازار یا نرسیدن مواد اولیه عملا درآمدی نداشته اند. برای نمونه به راننده کامیون یا وانتی فکر کنید که به علت بسته بودن جاده ها مدتی است که درآمدی ندارد. خیلی از افراد این نوعی ممکن است پس انداز محدودی داشته باشند و در واقع اتکای گذران زندگی شان به درآمد مستمر روزانه یا دوره ای شان متکی باشد (خوب می دانیم که حتی امثال ما که به نوعی طبقه متوسط هم به حساب می آییم به سختی می توانیم یک ماه عدم دریافت حقوقی که روی آن حساب می کردیم را تحمل کنیم).

کردیت کارت و حساب بانکی منفی در واقع مکانیسم های کم هزینه ای برای مدیریت کردن شوک های ناگهانی هزینه یا درآمد در زندگی هستند. با داشتن چنین تسهیلاتی افراد لازم نیست نگران این باشند که اگر نصف شب مجبور شدند به بیمارستان مراجعه کنند و بیمه نبودند چه باید بکنند و برای جلوگیری از آن پول نقد نگه دارند یا اگر شرایطی مثل مثال قبل پیش آمد و مدتی جریان درآمدشان قطع شد بتوانند خرج روزمره زندگی خود را برای مدتی تامین کنند و بعد در مقطع بعدی به تدریج آن را پرداخت کنند.

تصور کنید که بودن چنین تسهیلاتی چه قدر می تواند به کاهش استرس های طبقه کم درآمد – که در مقابل شوک درآمد/هزینه خیلی آسیب پذیرتر هستند- کمک کند. کارت اعتباری ایرانی لازم نیست که سقف ۵۰۰۰ یورویی داشته باشد. یک کردیت کارت ۵۰۰ هزارتومانی با بهره ماهیانه ۲ درصد خیلی ها را از فشارهای این مدلی نجات می دهد.