• در دفاع از علم اقتصاد

    حرف های در دل مانده زیاد شد و من برگشتم. این چند روزه شاهد تبادل نظر روزبه و دوستی به نام مهدی ایجی که فکر کنم قبلا هم لطف کرده بود و برای من کامنت گذاشته بود بودم. مهدی وابسته به گروهی از اقتصاددان های ایرانی مثل فرشاد مومنی و حسین نمازی است که خود را اصطلاحا نهادگرا دانسته و جزو طرفداران مرحوم عظیمی به شمار می آیند. این گروه که به لحاظ فکری هم به جناح اصلاح طلب نزدیک هستند تاثیر فکری زیادی روی کسانی مثل میرحسین موسوی و خاتمی داشتند. یک نقطه مشترک این تیپ اقتصاددان های ایرانی مخالفتشان با اقتصاددان هایی است که آن ها را به اصطلاح نئوکلاسیک می دانند و منظور از آن ها کسانی مثل مسعود نیلی و محمد طبیبیان است. مهدی در دو نوشته اش که یکی در روزنامه اعتماد ملی و یکی دیگر در وبلاگ روزبه منتشر شده است ضمن دفاع از مرحوم عظیمی به شدت به اقتصاددان هایی که اسم آن ها را نئوکلاسیک می نامد حمله می کند و این ادعا را پیش می برد که این پارادایم در اقتصاد شکست خورده است و چیزی که دوستان آن را اقتصاد نهادگرا می نامند در حال جایگزین شدن با آن است. من در مقابل حملات او نتوانستم ساکت بمانم و مثل روزبه و پویان و احمد چیزهایی به نظرم می رسد که می نویسم: ۱) اولا این گفتگو نشان می دهد که وظیفه اقتصاددان های ایرانی فقط نقد افکار کسانی مثل احمدی نژاد و احمد توکلی و فریبرز رییس دانا نیست. در داخل ائتلاف اصلاح طلبان تفکرات اقتصادی نیرومندی هست که شاید تفاوت ایده های گروه ما با آن ها کم تر از تفاوتمان با گروه های مقابل نباشد. به نظرم الان فرصتی است که این بحث به روزنامه ها کشیده شود و در واقع مرزبندی دقیقی بین اقتصاددانان معتقد به...ادامه مطلب ...
  • اقتصاددان ها و توضیح واضحات

    امروز داشتم وبلاگ دون بوندرکس را می خواندم که مطلبی راجع به بحث های اخیر در آمریکا در مورد گرفتن مالیات از سود شرکت های نفتی نوشته بود. دون اشاره کرده بود که منطق کسانی که مدافع مالیات هستند این قدر ضعیف است که نوشتن در باب آن مثل توضیح واضحات است. در مقابل یکی از خوانندگانش اشاره کرده بود که «درست است که این موضوع واضح است ولی مگر این کاری نیست که اقتصاددان ها باید بکنند؟ اقتصاددان ها به بهترین شکلی می توانند امور واضح را تشریح و اثبات کنند.» خیالم کمی راحت شد. پس ما تنها اقتصاددان هایی نیستیم که باید برای دکتر احمد توکلی و دولت عزیز اصول مقدماتی رابطه نرخ بهره و تورم و نقدینگی را توضیح دهیم. اقتصاددان های آمریکایی هم همین کار را در مقابل بوش و کنگره انجام می دهند. اصل انگلیسی مطلب
  • مشارکت زنان در بازار کار

    افزایش سهم زنان در آموزش عالی پیامد های مشخصی برای بازار کار ایران خواهد داشت. با توجه به این که مردان مستقل از سطح تحصیلاتشان در بازار کار شرکت می کنند ولی میزان مشارکت زنان با بالا رفتن سطح تحصیلات آن ها افزایش می یابد، این افزایش به معنای افزایش تعداد جویندگان کار در سال های آتی است که باعث افزایش نرخ بیکاری و تغییرات نسبتا جالبی در سطح اجتماعی خواهد شد. اصل مطلب انگلیسی
  • قوانین ضد انحصار در ایران

    این روزها در کارگاهی شرکت می کنم که در مورد ابعاد مختلف اقتصادهای در حال گذار است و به مباحثی مثل بازار کار، سیاست رقابت، آزادسازی مالی و خصوصی سازی می پردازد. در جلسه دی روز که مربوط به سیاست های رقابتی و قوانین ضد انحصار بود این سوال مطرح شد که کدام یک از شرکت کنندگان در کشورشان چنین قوانینی ندارند. من تنها کسی بودم که دستم را بلند کردم و البته توضیح دادم که لایحه ضد انحصار قبلا در موسسه نیاوران مطالعه و اماده شده بود ولی هنوز تصویب نشده است. جنبه اقتصاد سیاسی مساله یک مانع مهم برای تحقق چنین سیاستی در ایران است چرا که اگر دولت بخواهد به قوانین ضد انحصار تن بدهد در آن صورت باید از موقعیت انحصاری اش در بسیاری از صنایع کنار بکشد و این به معنی از دست دادن قدرت نظارت بر بازار، منابع مالی و شغل های پولساز در درون این شرکت ها است. دولت از یک طرف باید به عنوان داور مسابقه مشوق رقابت و نافی انحصار باشد و از طرف دیگر خود یکی از بازی گران اصلی این عرصه است. این تضاد منافع یکی از دلایلی است که باعث شد سیاست خصوصی سازی و ضد انحصار حتی در زمان خاتمی هم موفق نباشد. اصل انگلیسی مطلب
  • گمشده در اقتصاد

    تا چند ماه پیش برنامه ام این بود که یک دوره اقتصاد نظری بخوانم و بعد برای دکترا در یک رشته کاربردی تر مثل سیاست گزاری عمومی درس بخوانم. حتی زمانی به این فکر می کردم که فوق لیسانس اقتصاد بگیرم و بعد بروم دکترای جامعه شناسی. وقتی به دکتر نیلی گفتم جواب داد که اگر اقتصاد بخوانی مشکل بتوانی خودت را با رشته های دیگر تنظیم کنی و کاملا راست می گفت. الان که چند ماهی از این دوره درسی گذشته کاملا به خود اقتصاد و مباحث نظری آن علاقه مند شده ام و این باعث شده در یک دو راهی قرار بگیرم که فکر کنم مشکل خیلی ها در رشته های دیگر هم باشد. در اقتصاد یک انتخاب من این است که حوزه های کاربردی مثل اقتصاد انرژی و شهری و توسعه را کار کنم که خوب به لحاظ نظری ساده تر و ضعیف تر هستند ولی در عمل نتایج ملموس تر به بار می آورند. از طرف دیگر به مباحث کاملا نظری مثل بحث عقلانیت علاقه مند هستم که به اندازه کافی عمیق و پیچیده است ولی شاید در کشوری مثل ایران خیلی کاربردی نباشد. می دانم که آدم های خیلی باهوش ممکن است بتوانند بین این دو پل بزنند ولی فکر کنم این کار من نیست و باید روی یکی از دو سر طیف تمرکز کنم و این تصمیم را باید ظرف چند ماه آینده بگیرم. اصل مطلب انگلیسی
  • کنترل رفتار با قیمت

    در شهر وین سیستم دوچرخه شهری شامل ایستگاه هایی در سراسر شهر است که می شود دوچرخه را از یکی از آن برداشته و در دیگری بازپس داد. این سیستم در واقع نوعی جایگزین برای سیستم حمل و نقل عمومی است که هم برای استفاده کننده و هم برای جامعه سالم تر است. یک نکته جالب این سیستم سیاست قیمت گذاری آن است. برای استفاده از دوچرخه در ساعت اول هزینه ای پرداخت نمی شود ولی برای ساعت های بعدی قیمت به صورت تصاعدی بالا می رود. جوری که مثلا اگر چهار ساعت سوار شوید برای هر ساعت باید ۴ یورو پول بدهید. مردم معمولا چنین شیوه ای را دوست ندارند و آن را راهی برای خالی کردن جیبشان توسط نهادهای دولتی می دانند. من اتفاقا معتقدم این یک مکانیسم علامت دهی قوی است که باعث می شود دوچرخه ها به بهترین شکل استفاده شود. اصل مطلب انگلیسی
  • تکنولوژی بانکی از پاکستان

    امروز داشتم با دوست پاکستانی ام آفتاب که این جا دکترای فاینانس می خواند گپ می زدم. پیشنهاد می کرد که اگر ایران به دنبال انتقال تکنولوژی مدرن بانکی است پاکستان می تواند گزینه خوبی باشد چرا که از سال ۱۹۸۵ تحولات در این بخش را شروع کرده اند و الان ۴۳ بانک فعال دارند که نیمی از آن ها خارجی هستند. از این ۴۳ بانک فقط سه تای آن دولتی است. اصل مطلب …
  • مامور تلویزیون

    توی اتریش باید مالیات استفاده از رادیو و تلویزیون که چند ده یورویی در ماه می شود را پرداخت کرد. ما فکر می کردیم دانشجوها از این مالیات معافند و لذا خیلی دنبالش را نگرفته بودیم. برای کنترل این مالیات مامورانی وجود دارند که به صورت سرزده می آیند و داخل خانه را چک می کنند تا اگر از تلویزیون استفاده می کنی و ثبت نام نکرده باشی مشخص شود. دی شب یکی از این مامورین آمد و مشغول صحبت با مریم شد. ادامه مطلب …
  • ریسک های کوچک و احتیاط های بزرگ

    احتمالا در تبلیغات مربوط به ایدز دیده اید که انتقال از طریق تیغ سلمانی را به عنوان یکی از روش ها مطرح کرده و در مورد آن هشدار می دهد. من ریسک این قضیه را به چهار بخش تقسیم کردم و نهایتا ریسک ابتلا به ایدز از طریق چنین روشی را یک روی پنجاه میلیون به دست آوردم. با این وجود مردم عاقل از چنین ریسکی می ترسند. چرا که هزینه ای که این ریسک در آن ضرب می شود هم بزرگ است. درست مثل ریسک کشته شدن در یک جنگ بی حاصل. اصل مطلب …
  • ماندن در خارج؟

    گفتم که هنوز تصمیم دارم برگردم. تنها لحظاتی که واقعا از این تصمیمم فاصله می گیرم زمانی است که دارم بین خانه و دفترم یا در کنار دانوب دوچرخه سواری می کنم. لحظاتی که واقعا می شود مجموعه ای از لذت و آرامش و ازادی را یک جا تجربه کرد. در چنین لحظاتی است که وسوسه می شوم از خودم بپرسم که آیا دیوانه هستم که چنین زندگی را رها کنم و برگردم؟ ادامه مطلب …

درباره خودم

حامد قدوسی٬ متولد بهمن ۱۳۵۶ هستم و با همسرم مريم موقتا در نزدیکی نیویورک زندگي مي‌كنم. در دانش‌گاه اقتصاد مالی درس می‌دهم. به سینما، فلسفه و دين‌پژوهي هم علاقه‌مندم.
پست الکترونیک: ghoddusi روی جی‌میل

جست و جو

بایگانی‌ها