• والیبال

    کسانی که به مسایل عقب ماندگی ایران علاقه مند هستند – از جمله همان استاد عزیز پست دو روز قبل – از پیروزی های اخیر ایران در عرصه بسکتبال و والیبال می توانند دو نوع متفاوت نتیجه گیری کنند. یک نتیجه گیری می تواند این باشد که “پس خوش بختانه مساله فقدان کار تیمی به عنوان یکی از ریشه های عقب ماندگی حل شد” و نتیجه گیری دوم این که استدلال های بی مغز و همه جا و در همه سطح رایجی از جنس “ما ایرانی ها اهل کار تیمی نیستیم. شاهدش این است که در ورزش های انفرادی مثل کشتی خوب هستیم و در ورزش های جمعی مثل فوتبال بد!!!” (تازه مثال های بیش تر هم داریم: در ورزش های کاملا انفرادی مثل تنیس و کریکت و اسکی و اتوموبیل رانی و پینگ پونگ جزو قهرمانان جهان هستیم!) چه قدر کشکی و آبکی است و چه راحت با عمل کرد یک مربی می تواند دچار مثال نقض شود. آیا خیلی از استدلال های مربوط به علل عقب ماندگی ما استحکامی در همین حد ندارد؟ پ.ن۱) ممنون از بهاره برای طرح موضوع پ.ن۲) کامنت های مخالف مطلب عقب ماندگی را جواب دادم.
  • سخن رانی دفتر مطالعات

    سخن رانی امروزم در دفتر مطالعات فرهنگی شریف برگزار شد. اولین ارائه ام در دفتر ۱۱ سال پیش و در باب “غرب زدگی” جلال آل احمد بود و حالا داشتم بعد از یک فاصله چند ساله دوباره در جمع بچه های دفتر حاضر می شدم. خوش حالم که بعد از ۱۶ سال دفتر هنوز زنده است و بچه ها سنت سخن رانی ها و جلسات بحث را زنده نگه داشته اند. فایل ارائه را این جا گذاشتم که اگر دوست داشتید دان لود کنید.
  • نهایت فاجعه

    در ادامه یک دفعه موضوع به دموکراسی هم وصل شد و استاد دو دلیل "ذهنیت پدر سالار" و "فرهنگ استبدادزده" را ریشه موضوع ذکر کردند. این جا دیگر من تحملم تمام شد. گفتم در اقتصاد ما برای این که نشان بدهیم الف علت ب است اول کلی مدل تئوریک می سازیم، بعد مرتبا دادهای عرضی و طولی جمع می کنیم و سعی می کنیم این فرضیه را رد کنیم، کلی هم حواسمان هست که در نتیجه گیری ها چه خطاهایی وجود دارد و الخ، شما در حوزه علمی خودتان خودتان کی و چندبار و بر اساس چه مدل تئوریک جدی یا چه داده ای تست کردید که مثلا "فرهنگ استبداد زده" مانع دموکراسی است؟ جواب بامزه بود: گفتند ببینید اقتصاد علمی ترین حوزه علوم انسانی است، رشته ... به این شکل نیست. ما در رشته ... این طوری عمل می کنیم که به لحاظ تاریخی می بینیم که در یک جامعه (مثلا غرب) چه پدیده هایی با هم رشد کرده اند (مثلا دموکراسی و رفع ذهنیت پدرسالار) و از روی آن این نتیجه را می گیریم. (خلط آشکار مفهوم علیت و همزمانی را که ملاحظه می فرمایید.) بخش آخر صحبت شاهکار بود. سخن ران به عنوان ذهنیت استبدادزده این مثال را ذکر کرد که سر کلاس استاد چیزی را می گوید و هیچ دانشجویی اعتراض نمی کند (یادش رفته بود که اولش همین را به عنوان عامل مثبتی برای سیستم دار بودن این جوامع گفته بود). بعد یک دفعه گفت که من شک ندارم که 15 سال دیگر ترکیه و دوبی به لحاظ دموکراسی از ما خیلی جلوتر خواهند بود چون دارند اقتصاد مبتنی بر بخش خصوصی را شکل می دهند (5 دقیقه قبل داشت می گفت که ریشه فقدان دموکراسی فرهنگ استبدادی و پدرسالار است و تا آن اصلاح نشود دموکراسی شکل نمی گیرد). نتیجه گیری: 1) در یک سخن رانی یک ساعتی فکر کنم 20 تا مفهوم و نظریه کلان مطرح شد. نظریه هایی که هر کدامشان می توانست موضوع یک صحبت مستقل و ده ها پژوهش برای اعتبارسنجی آن باشد. 2) قدر اقتصاد را باید دانست چرا که آدم را ادب می کند. اقتصاد به لحاظ متدولوژی برتری آشکاری بر برخی حوزه های دیگر دارد و به خاطر همین متدولوژی اجازه چنین پریشان گویی ها و در هم آمیختن و پشتک زدن با مفاهیم را نمی دهد (هر چند تا وقتی که بساط چیزهایی مثل "سرمایه اجتماعی"! در این مملکت پهن است نوشته های اقتصادی بی سر و ته هم وجود خواهد داشت) 3) به قول مریم سخن رانی چیزی نبود جز جمع ده ها خاطره و داستان مختلف که معلوم نبود چه ربطی به هم و کلا چه ربطی به موضوع سخن رانی دارند. 4)یکی از دلایل فساد فکری و علمی آدم های علوم انسانی کار در ایران مخاطب است. همان موقع که من و نیما داشتیم از کیفیت سخن رانی طرف دیوانه می شدیم و مریم هم داشت ته دلش می خندید بقیه مخاطبان چنان کیف کرده بودند که حد نداشت. یکی پا شده بود و می گفت استاد به آن شش دلیل عقب ماندگی که واقعا عالی بیان کردید یک دلیل هم اضافه کنید و آن قانون گریزی ما ایرانی ها است! تکبیر! فکر کنم آخر سر هم به ما سه نفر که یک گیرهایی دادیم و سوال هایی غیرتایید کننده پرسیدیم به عنوان آدم های بی سوادی نگاه شد که از درک عمق سخنان استاد عاجزند. 5) اگر می خواهید تصورتان از کیفیت یک استاد علوم انسانی تغییر نکند پای صحبت یایش نروید. بر عکس هم می توانید عمل کنید. وقتی شنیدید که می گویند که طرف استاد برجسته علوم انسانی است، اول باور نکنید، یک سخن رانی اش را بروید تا ببینید طرف چند مرده حلاج است بعد نتیجه گیری کنید. 6) کتاب های دو قلوی فرامز رفیع پور (آناتومی جامعه و توسعه و تضاد) را خوانده اید؟ آشفتگی و پریشان گویی این جلسه چیزی در مایه های آن دو کتاب بود. 7) یکی نیست به من بگه آقاجان بی کاری وقتی می بینی عنوان سخن رانی طرف "علل عقب ماندگی ایران" است پا شی بری و بعد هم این جوری گیر بدی؟
    ادامه مطلب ...
  • عجب تلخ است سهم ما ها از دایره قسمت. همین تابستان چهار تا از دوستان داشتنی ترین دوستان سال های اخیرم گذاشتند رفتند یا دارند می روند و معلوم نیست که دیگر کی ببینمشان و آن خاطره های شیرین را دوباره تجدید کنیم. وقتی این وضعیت را می بینم برای دل بستن به رابطه و دوستی جدیدی ترسوتر می شوم. هر بار که شب نشینی یا تا صبح نشینی دل چسبی و رویایی با کسی دارم باید این را هم به خودم متذکر شوم که مراقب باش که این نیز نپاید.
  • اندر اهمیت تئوری

    امروز وسط گپ و گفت و گو با رفقای طرف دار اقتصاد آزاد داشتم آرشیو ضمیمه دنیای اقتصاد را تورقی می کردم که به مقاله ای از پویا جبل عاملی عزیزمان رسیدم. پویا مقاله ای یک صفحه ای نوشته بود و بر اساس تجربه خودش گفته بود که فاصله آموزش اقتصاد در ایران و خارج آن قدر که هم می گویند شدید نیست و می تواند به سرعت رفع شود. فکر می کنم قبلا با پویا در همین رابطه صحبت کرده بودیم. هر دو هم عقیده ایم که شکاف در کارهای تجربی (اقتصادسنجی) به نسبت کم تر است (البته بازهم اگر تکنیک های پیش رفته تر اقتصادسنجی و ظرایف آن را در نظر بگیریم فاصله ای وجود دارد) و فاصله در بخش تئوریک بزرگ است. من البته بر خلاف پویا معتقدم که شکاف بخش تئوریک آن قدر بزرگ است که حالا حالاها پر نمی شود. ضمن این که به نظر من گرفتاری بزرگ ما در اقتصاد ناشی از ضعف در همین بخش است. به عبارت دیگر بر خلاف تصور اولیه که بخش نظری صرفا تزینی برای کارهای تجربی است، فهم درست مفاهیم تئوریک (مثلا نظریه تعادل عمومی، بازی، قراردادها، تصمیم، انتخاب اجتماعی، قیمت گذاری دارایی ها و …) برای درک درست مکانیسم ها و فرآیندهای حاکم بر سیستم های اقتصادی الزامی است. به نظر من یک دلیل این که می بینیم که برخی اساتید و فارغ التحصیلان اقتصاد گاهی حرف های عجیبی می زنند که گاهی حتی فاقد سازگاری درونی است به خاطر همین نبود چارچوب تئوریک مبتنی بر رفتار اقتصادی است (به نظر من این بحث چارچوب تئوریک در ایران به ابتذال کشیده شده و به مجموعه ای از حرف حساب و داستان های به اصطلاح روش شناسی فروکاسته شده است). وقتی استاد اقتصاد عادت نداشته باشد که هر بار که راجع به یک رفتار اقتصادی صحبت می کند...ادامه مطلب ...
  • زنان متاهل و بازار کار

    طرح موضوع: آمارهای مربوط به آمریکا و برخی کشورهای اروپایی نشان می دهد که در 100 سال گذشته نرخ مشارکت زنان متاهل در بازار کار از نزدیک به صفر درصد به حدود 60 درصد رسیده است. در 50 سال گذشته نیز میزان متوسط ساعت کاری این زنان از 10 ساعت در هفته به حدود 25 ساعت در هفته افزایش یافته است. این در حالی است که میزان ساعت کار هفتگی مردان مجرد و متاهل و زنان مجرد در بازار کار تقریبا ثابت بوده و یا افت مختصری داشته است. چنین مشاهده ای سوال مهم و کاربردی را پیش روی اقتصاددان ها قرار می دهد و در واکنش به آن نظریه های متعددی ارائه شده است. در این سخن رانی ابتدا چارچوبی بر اساس تئوری ازدواج بکر و مساله عرضه نیروی کار در خانواده ارائه می شود که در آن خانواده یک نهاد تولیدی است که وقت زن و مرد در آن باید صرف تولید کالاهای بازاری و غیربازاری شود. نسبت بهینه تخصیص به این فعالیت تابع بهره وری نهایی هر فرد در هر یک از این بخش ها است و تحولات اقتصادی، تکنولوژیک یا حقوقی که باعث تغییر در این نسبت شود عرضه نیروی کار زنان را تحت الشعاع قرار خواهد داد. در این چارچوب سه نظریه اصلی "موتور رهایی" (کاهش هزینه لوازم خانگی)، "قدرت قرص" (بهبود کیفیت تصمیم گیری برای بچه دار شدن) و "کاهش تبعیض بین دست مزدهای زنان و مردان" به عنوان سه توضیح رقیب و در برخی موارد مکمل مطرح معرفی شده و مورد بحث قرار می گیرد. در حین سخن رانی معتبر بودن مدل ها و فرضیات موجود در این توضیح ها برای جامعه ایران نیز تا حدی بررسی می شود. با توجه به ترکیب مخاطبان مطالب با جزییات ریاضی و فنی بیش تر یا در سطح شهودی و مفهومی ارائه می شود.
    ادامه مطلب ...
  • کرمان

    از کرمان برگشته ام. خسته ام و درد عجیب پایم که ظاهرا به عصب سیاتیک هم بی ربط نیست برگشته ولی به لحاظ روحی حسابی شارژ هستم. این دوره “اقتصاد کاربردی برای مدیران” را برای مدیران ارشد مجتمع مس سرچشمه درس دادم و فیدبک گرفتم و فرصتی شد که روی اصلاحاتش کار کنم. کرمان انگار شده است خانه دوم من در ایران. قسمت این بوده که هر بار که این طرف می آیم چند روزی هم در کرمان و سرچشمه باشم و درسی بدهم یا جلسات مشاوره ای داشته باشم. خود شهر کرمان را از چندین سفر قبلی ام می شناختم و آن را از زاویه معماری و منظر شهری و فرهنگ و کلاس مردم به شدت دوست داشتم. فضای معنوی بی نظیر مقبره شاه نعمت الله – تا جایی که من دیده ام بزرگ ترین و تاثیرگذارین فضای مرتبط با اهل تصوف که هنوز سرپا است – هم لذت بودن در کرمان را تضمین می کرد. این وسط حلقه های متعددی از رفقای روشن فکر و روزنامه نگار و مدیر و کارشناس کرمانی که به برکت ارتباطات وبلاگی و کلاس های آموزشی شناخته ام هم به جذابیت ها اضافه شده و باعث شده تا هر وقت پیش نهاد رفتن به کرمان پیش می آید تردیدی به خودم راه ندهم. این سه روز قبل که آن جا بودم وقت و بی وقت در خدمت دوستان مختلف بودم و آن قدر احساس نزدیکی و صمیمیت کردم که گویی سال ها است می شناسمشان. کرمان و سطح نیروی انسانی آن و زیرساخت های شهری و فعالیت های اقتصادی و صنعتی اش را که می بینم شاهد دیگری – در کنار اصفهان – برای یکی از حدسیاتم می یابم. حدسم این است که پیش رفت های بین سال ۶۸ تا دو سال قبل کشور فاصله تهران و شهرستان ها را تا حدی کاهش...ادامه مطلب ...
  • یک پروژه را مدت ها است دارم دنبال می کنم و آن مبارزه با نمادهای متاهلی مثل کت و شلوار و پیژامه راه راه و هندوانه خوردن با باجناق نداشته و عزا و عروسی نوه خاله دختر دایی رفتن و سریال تماشا کردن و وام مسکن گرفتن و صد البته صاحب نمک زندگی شدن است (این شکمم که در ایران گنده تر می شود مایه شرمندگی در قبال این پروژه است). حالا باید دست به کار پروژه جدیدی بشوم با عنوان مبارزه با سی و اندی ساله شدن. باید خودم را روی ۲۴ نگه دارم ..
  • سخن رانی های علمی در شریف

    انجمن بین المللی مدیران ایرانی با همکاری شبکه گسترش دانش مجموعه ای از سخن رانی ها را برای دوستان ایرانی که در خارج در مقطع تحصیلات تکمیلی اقتصاد و مدیریت تحصیل می کنند و الان در ایران هستند ترتیب داده است. این سخن رانی ها به شرح زیر است (با کلیک کردن روی اسم هر فرد اطلاعیه و خلاصه سخنرانی را به طور کامل دریافت کنید). ۱) شوان صدرقاضی که در یونو مریت (ماستریخت هلند) دکترای فن آوری می خواند روز چهارشنبه ۲۴ مرداد در مورد توسعه محصول برای بازارهای کم درآمد ۲) صنم ابراهیم روز دوشنبه ۲۹ مرداد در مورد نظام های تحقیق با حمایت دولت ۳) بابک عاشوری دانش جوی دکترای مهندسی صنایع دانشگاه جورجیا تک روز چهارشنبه ۳۱ مرداد در مورد استفاده از روی کرد ریل آپشن برای تصمیم گیری سرمایه گذاری در بازارهای رقابتی ۴) امیرفرمنش دانش جوی دکترای سیاست عمومی در دانشگاه مریلند روز شنبه ۲۷ مرداد در مورد استفاده از روی کرد اقتصادسنجی برای مطالعات توسعه بین الملل ۵) ایمان حاجی زاده دانشجوی دکترا در بیزنس اسکول راتمن تورنتو روز شنبه ۳ شهریور در مورد گزینش پورت فولیو با زیان محدود از همین جا از شوان و بابک عذرخواهی می کنم که به علت سفر نمی توانم در سخن رانی هایشان شرکت کنم. پ.ن: لطفا یک نفر زحمت پینگ را بکشد.
  • راهنمای ادامه تحصیل اقتصاد در اروپا

    چند ماه پیش بود که دوست خوبم مهدی فیضی که در دانشگاه گوته فرانکفورت دکترای اقتصاد می خواند ایده تهیه راهنمای تحصیل اقتصاد در اروپا را مطرح کرد و زحمت تهیه نسخه اولیه (در واقع استخوان بندی و بخش مهم مطالب) این راهنما را کشید. من هم چیزهایی به آن اضافه کردم و با مهدی مشترکا روی سند کار کردیم تا نهایتا این نسخه شماره یک آماده شد. در این سند سعی کرده ایم هر چیزی که راجع به تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی اقتصاد در دانشگاه های خوب اروپایی می دانستیم را با جزییات ذکر کنیم. از جمله این که فهرست تمامی مدارس قابل قبول در همه کشورها را آورده ایم. فکر کنم این سند می تواند راهنمای خوبی برای دوستان جوان تری باشد که اروپا را به عنوان نقطه هدف انتخاب کرده اند. همان طور که در اول سند هم گفته ایم مشتاق دریافت نظرات اصلاحی برای بهبود سند هستیم. پ.ن: حس می کنم یکی از کارهای مفیدی که در عمرم کرده ام معرفی و ترویج گزینه “اروپا” در کنار گزینه آمریکای شمالی برای بچه های علاقه مند به اقتصاد است. این کار برای خودم هم اثرات مثبت دارد. از جمله این که هر قدر شبکه بچه هایی که در دانشگاه های خوب اروپایی درس می خوانند گسترش یابد آدم هم زبان و هم دغدغه و هم فکر در اطراف آدم بیش تر می شود و این اثرات سرریز زیادی دارد. مشخصا امسال سه نفر از بچه های کاملا هم تیپ خودمان و دارای محدوده وسیعی از علایق مشترک (از فلسفه گرفته تا سینما) دارند می آیند موسسه ما در وین و این برایم خیلی هیجان انگیز و خوش حال کننده است. پ.ن۲: لطفا یک نفر زحمت پینگ را بکشد. من همه امکان هایم بسته شده است.

درباره خودم

حامد قدوسی٬ متولد بهمن ۱۳۵۶ هستم و با همسرم مريم موقتا در نزدیکی نیویورک زندگي مي‌كنم. در دانش‌گاه اقتصاد مالی درس می‌دهم. به سینما، فلسفه و دين‌پژوهي هم علاقه‌مندم.
پست الکترونیک: ghoddusi روی جی‌میل

جست و جو

بایگانی‌ها