مدتی است دوباره یک علاقه شخصی قدیمی و برای خودم مهم یعنی مطالعه نقش تکنوکرات ها در پیش رفت ایران و بررسی دوگانه “تکنوکرات نهادساز و روشن فکر غرزن” – که قبلا در موردش چندباری نوشته ام – را پی گیری می کنم. لندن که بودم با دوست تاریخ دانی ناهاری خوردیم و دیدیم که برحسب اتفاق هر دو از زوایای مختلف به مطالعه این موضوع علاقه داریم. در یک شهر دیگر انگلیس هم تصادفا به یکی از اساتید معروف روابط بین الملل در ایران برخوردم و ناهاری خوردیم و ایشان که سال ها پیش تشویقشان نقش مهمی در ورود من به حوزه علوم انسانی داشت نظر مثبتی روی ایده داشتند. چیزی که بهش فکر می کنم تحلیل نقش و رفتار زنجیره ای از افراد است که از امیرکبیر و میرزاحسین خان سپهسالار و تا حدی ملکم شروع می شود و کسانی چون علی اکبرخان داور و فروغی و ابتهاج و عالیخانی و مجتهدی و مجیدی و علی اکبر سیاسی و افراد هم تیپ آن ها را در برگرفته و به کسانی چون هاشمی رفسنجانی و غلامحسین کرباسچی ختم می شود. متاسفانه یا خوش بختانه کسانی چون مصدق یا خاتمی از فهرست من بیرون می مانند. در مورد مرحوم مهندس بازرگان چون موقعیت حضورش در قدرت بسیار خاص بود قضاوت روشنی ندارم که به کدام جرگه تعلق دارد. ویژگی که این افراد را برای من جالب و متمایز از بقیه می کند موقعیت میانی آن ها بین فضای روشن فکری و ساختار قدرت است که هم به نوعی آن ها را از روشن فکران بی خاصیت آرمان گرا و حراف دور می کند و هم از بوروکرات ها یا قدرت مندان دور از ایده تحول. دست آخر هم بسیاری از آن ها گرچه نقش مهمی در بهبود زندگی مردم داشتند ولی هم مورد فحش و غضب روشن فکران هستند و...ادامه مطلب ...

نسخه جدیدی از اسلایدهای من و اسلایدهای آرش (بخش ریاضی) روی سایت قرار داده شده اند. طبق معمول حدس می زنم که تنوع سطح مخاطب در این کلاس هم تا اندازه ای بهره وری را پایین بیاورد. اصولا این چند وقت به این موضوع بر می خورم. کلاس ها ترکیبی از مخاطب مقدماتی و پیش رفته است و چون اندازه بازار بزرگ نیست عملا تفکیک سطح مخاطب تعداد شرکت کنندگان را آن قدر پایین می اورد که برگزاری کلاس ها توجیه خودش (منظورم توجیه وقتی است که صرف آن می شود) را از دست می دهد. نمی دانم برای رفع این مشکل چه باید کرد. در این کلاس اسلایدها را از چند هفته قبل روی سایت قرار داده بودم و امیدوارم همه موضوعات ابتدایی را خوانده باشند و بشود سریع تر سراغ مباحث فنی تر رفت.

به لطف دوستان خوبم در دانش کده علوم اجتماعی دانش گاه تهران خانم ها بهاره آروین و سمیه توحیدلو قرار است روز یک شنبه صبح جلسه گپ دوستانه ای در مورد “امپریالیسم علم اقتصاد و گری بکر” در محل دانش کده علوم اجتماعی داشته باشیم. خانم توحیدلو زحمت کشیده اند و اعلام برنامه را در وبلاگشان نوشته اند. این پست بهانه ای شد تا یاد مقاله خوبی از دوست ندیده و ارزش مند مرتضی حسینی نژاد بیفتم. مقاله مرتضی هم ادبیات اقتصاد جرم را به خوبی و روشنی بحث کرده است و هم بحث اقتصادسنجی و انواع ملاحظات دقیق راجع به آن را ارائه کرده است. فکر می کنم از خواندنش لذت ببرید.. علاوه بر آن مقاله ای که زمانی برای مجله گفتمان حقوقی در زمینه حقوق و اقتصاد نوشته بودم را هم روی سایت قرار می دهم تا اگر علاقه مند بودید مطالعه کنید. نهایتا این گفت و گو با بکر که زمانی ترجمه اش را به دوستان رستاک توصیه کردم و روی سایت منتشر شد هم شاید برایتان جالب باشد. پ.ن: اسلایدها را روی سایت قرار دادم.

دوست عزیزی (که چون هنوز ازش اجازه نگرفته‌ام نامش را ذکر کنم در گفتن نامش احتیاط می کنم) در یک تحقیق جالب نشان داده است که بازار پیوند کلیه در ایران بازار بسیار کارایی است که دلیل آن به وجود آمدن مکانیسم پرداخت به اهدا کننده و مقداری سوبسید از طرف دولت است. معیار کارایی هم زمان انتظار برای دریافت کلیه از طرف بیماران است. ادبیات بازار پیوند اعضاء روی این موضوع بحث می کند که ممنوع کردن پرداخت به اهدا کننده باعث می‌شود که افراد صرفا با انگیزه‌های خیرخواهانه این کار را بکنند و چون از مشاهدات می‌دانیم که چنین انگیزه‌هایی معمولا در میان افرادی با پیوندهای خانوادگی خیلی قوی است عملا سهم این نوع اهدا در کشورهای دارای ممنوعیت به سرعت رشد می‌کند. طبیعی است که اگر قرار باشد فقط خیرخواهی مشوق اهدا باشد عرضه به شدت محدودتر شده و زمان انتظار طولانی می‌شود. البته در بازار اهدا خون مکانیسم‌های شبه بازاری دیگری مثل قرار گرفتن در اولویت دریافت در زمان نیاز نیز امتحان شده است که نمی‌دانم آیا در کلیه هم کاربرد دارد یا نه. به نظر من می‌توانیم تجربه موفق بازار اهدا کلیه در ایران را به اعضاء دیگر بدن پس از مرگ مغزی هم تعمیم بدهیم (البته نمی‌دانم که آیا این ایده قبلا پیاده شده است یا نه). در حال حاضر بازار اهداء اعضا پس از مرگ مغزی اختصاص به افراد معدودی دارد که عمدتا از روی گرایش‌های روشن‌فکرانه و اخلاقی تمایل خود را به استفاده از اعضایشان نشان می‌دهند. اگر فرض کنیم که کسانی که در معرض مرگ مغزی قرار می‌گیرند بیش‌تر به طبقات فقیرتر تعلق دارند (مثلا کسانی که با موتورسیکلت جا به جا می‌شوند و در معرض تصادف و ضربه مغزی هستند) این مکانیسم می‌تواند نوعی بیمه عمر برای خانواده فرد فراهم کند و مقداری از بار مشکلاتی که به علت از...ادامه مطلب ...

۱) پیش نویس برنامه تفضیلی کارگاه مهارت های مشاوره آماده شد که می توانید این جا ببینید. اول کار که ایده کارگاه را شروع کردیم با این بازخورد منفی مواجه شدیم که مشاوران ایرانی برای این کارگاه ها پول نمی دهند و نمی آیند و لذا استقبال نخواهد شد. خوش بختانه ظاهرا این طور نشده و ما مجبور شده ایم سقف ثبت نام بگذاریم. گروه اول از سری جدید دریافت کنندگان کمک هزینه را اعلام کردیم و در صورت وجود منابع گروه دوم را هم تا ۱۰ روز دیگر مشخص می کنیم. ۲) با توجه به این که برای ورود به دانش گاه نیاز به اعلام اسامی به نگهبانی است و ظاهرا این فرآیند هم روز به روز پیچیده تر می شود دوستان دانش کده نیاز دارند تا چند روز قبل از برگزاری دوره ها فهرست نهایی را اعلام کنند. لذا مهلت ثبت نام برای کلاس چرخه های تجاری حقیقی تا ۱۶ تیرماه و بقیه کلاس ها تا ۲۵ تیر ماه است. قاعدتا خودتان این راه حل را می دانید ولی باز جهت یادآوری این که می توانید از پیک برای ثبت نام استفاده کنید و لزوما نیازی به مراجعه حضوری به دانش کده نیست. می توانم تصور کنم که یک بار رفت و آمد اضافه به دانش گاه صرفا برای ثبت نام برای کسی که کارش آن طرف تهران است چه قدر غیر بهره ور جلوه می کند. ۳) نسخه جدید جزوه های Real Options هم آماده شده که ام شب روی سایت می گذارم. دوست عزیزم آرش فهیم که دانش جوی دکترای ریاضی در شریف است و مدتی هم در پلی تکنیک پاریس روی ریاضیات مالی کار می کرد خواهش من را قبول کرده و قرار است بخش ریاضی را توسعه داده و مشترکا تدریس کنیم. آرش هم جزوه های اضافی آماده می کند که به محض آماده...ادامه مطلب ...

خانم سمیه توحید لو دوست و هم کار قدیمی من است (و البته دوست قدیمی تر هم سر من مریم و هم سر دوست قدیمی تر من ایمان 🙂 ) و اشتراکات فکری زیادی با هم داریم ولی نمی دانم چرا بخشی از تفکرات ایشان که در قالب نوشته هایش بروز می کند برای من قابل درک نیست. . چند هفته پیش خانم توحیدلو پستی نوشت درباره “رفتار غیرعقلانی ایرانیان در استفاده از موبایل” و استفاده زیاد ایرانیان از اس ام اس و موبایل و نیز استفاده نسبتا متفاوت از شکل استفاده معمول آن در دنیا را مورد انتقاد قرار داده و توصیه کردند که “واقعا فرهنگ مدرن، پیش فرض هرگونه استفاده از ابزار و وسایل مدرن باید باشد!”. من و چند دوست دیگر به شدت به این چارچوب فکری ایشان انتقاد کردیم. حرف من این بود که اولا این افراد هستند که برای استفاده از وسیله شخصی شان تصمیم می گیرند و خانم توحیدلو یا هر ناظر بیرونی دیگری اساسا اعتبار (Validity) و اطلاعات لازم برای قضاوت در مورد عقلانی بودن یا نبودن رفتار افراد را ندارند. ضمن این که ایشان ظاهرا برای ابزارها یک استفاده خاص تعریف می کنند و هر مصرفی غیر از روش قبلی را با برچسب غیرعقلانی مورد حمله قرار می دهند. در حالی که می دانیم که مصرف هر وسیله ای تابعی از است قیمت آن وسیله و انتخاب های دیگری که افراد دارند و سلیقه مصرف کننده و با تغییر این متغیرها در جوامع مختلف نوع و سطح مصرف هم ممکن است عوض شود. (ممنون از طفل شیرخواره بابت یادآوری). حرف آخر این بود که بنیان چارچوب ذهنی ایشان هیچ تفاوتی با کسانی که در جبهه سیاسی مقابل نقدشان می کند ندارد. هر دو نفر برای دیگران تعیین تکلیف می کنند. پاسخ خانم توحیدلو این بود که ایشان صرفا توصیه می کنند و...ادامه مطلب ...

ام سال شش کارگاه آموزشی در گروه اقتصاد برگزار می شود که عبارتند از: ۱) نظریه چرخه های تجاری حقیقی، علی شوریده، دانش گاه مینه سوتا ۲) سیاست گذاری صنعتی در کشورهای در حال توسعه، کاوه مجلسی، دانش گاه تگزاس ۳) اقتصاد سیاسی دموکراتیزاسیون، مهدی شادمهر، دانش گاه روچستر ۴) مدل های انتخاب گسسته و روش تخمین تقاضای BLPدر سازمان های صنعتی، سید رضا یوسفی، دانش گاه تگزاس ۵) Real Options، حامد قدوسی/آرش فهیم، مدرسه تحصیلات تکمیلی فاینانس وین، دانش کده ریاضی دانش گاه صنعتی شریف ۶) نظریه بازی ها و کاربرد آن در مدیریت، حامد قدوسی، مدرسه تحصیلات تکمیلی فاینانس وین دوره آخر را به خاطر علاقه برخی دوستان تکرار کردم ولی چون فرصت محدود بود آن را در قالب یک کارگاه یک روزه در روز شنبه ۱۹ مرداد برگزار می کنیم. شاید این طوری مشکل رفت و آمد چندین باره هم حل شود. اطلاعات جزیی در مورد دوره های فوق را می توانید این جا ببینید.

هفته قبل ما موفق شدیم راهی پیدا کنیم که هزینه های شرکت در کارگاه را اندکی کاهش دهیم تا برای عده بیش تری امکان دست رسی به آن را فراهم کنیم. قیمت ثبت نام برای شرکت کنندگان عادی ۵۹۹ هزار تومان و برای دریافت کنندگان کمک هزینه ۳۴۹ هزار تومان شده است. لطفا اگر علاقه مند به قرار گرفتن در لیست متقاضیان کمک هزینه هستید رزومه و نامه انگیزه خود را تا دوشنبه شب به ایمیل hamed روی سایت i-aim.org ارسال کنید. امیدوارم شکل درست ایمیل روشن باشد. من حتی به این ایده هم فکر می کنم که برای کسانی که امکان شرکت در همه کارگاه را ندارند امکان مشاهده برنامه های ویدئو کنفرانس با پرداخت بخشی از هزینه های کارگاه عملی شود ولی این سیاست نیازمند کار بیش تری است و هنوز قطعی نشده است.

ظاهرا برای برخی دوستان سوال پیش آمده که این اختیارات طبیعی (حقیقی) که من و مریم با هم فکری هم Real Options را به آن ترجمه کردیم درباره چه چیزی است؟ اول بگویم که به این دلیل اختیارات طبیعی را ترجمه به تری می دانم چرا که در زبان فارسی ترجمه های دیگر یعنی عبارت اختیارات “حقیقی” یا “واقعی” نوعی نفی حالت دیگر یعنی گزینه های غیرحقیقی (مالی) را می رساند. در حالی که در زبان انگلیسی همه می فهمند که وقتی صحبت از Real Asset است منظور دارایی های فیزیکی مثل زمین و چاه نفت و ساختمان و جنگل است و وقتی صحبت از Financial Asset می کنیم منظورمان سهام و انواع قراردادهای آتی و آپشن و غیره است. به هر حال من اصراری روی بهینه بودن ترجمه ندارم و اگر پیش نهاد به تری است با آن جای گزین می کنم. همان طور که قبلا هم یکی دو بار نوشته ام اختیار (Option) یعنی شرایطی که به شما اجازه می دهد کاری را انجام دهید بدون این که الزامی برای انجام آن کار داشته باشید. برای سادگی به بیمه ماشین فکر کنید. بیمه ماشین یک آپشن (البته به لحاظ ریاضی پیچیده) است که به شما اجازه می دهد که اگر تصادف کردید به شرکت بیمه بروید و پولی بگیرید. اگر هم نخواستید نمی روید. به دلیل این ویژگی که رو کردن آپشن اختیاری است (و لذا اگر رو کردن آن به ضرر فرد باشد هرگز آن را رو نمی کند) ارزش آپشن همیشه “مثبت” است. آپشن روی دارایی های مالی از زمانی قدیمی تر شناخته شده بود. مثلا آپشن خرید روی سهام این اجازه را به دارنده آن می داد که در یک دوره زمانی مشخص (یا یک زمان خاص در آینده) سهم مشخصی را به قیمت از پیش تعیین شده ای بخرد. حال اگر در آن زمان...ادامه مطلب ...

یکی از پروژه های این دو ماه مرخصی ام طراحی درسی در زمینه اختیارات طبیعی (Real Options) برای مدرسه تابستانی دانش گاه شریف بود. علاوه بر آن یک درگاه (Portal) برای این موضوع درست کرده ام که به لحاظ محتوایی و ظاهری هنوز خیلی جای کار دارد و برخی صفحاتش کامل نیست ولی فعلا قدم های اولیه آن را برداشته ام. فکر می کنم بحث اختیارات طبیعی تا کنون در ایران در دانش گاه تدریس نشده است و به نظر من اتفاقا با توجه به نوع سرمایه گذاری هایی که انجام می شود این نظریه برای ایران بسیار مرتبط است. به هر حال من آخر تیر ماه و اوایل مرداد یک دوره کوتاه اختیارات طبیعی در شریف درس می دهم که اطلاعیه ثبت نامش این جا است. جزوه درس را هم آماده کرده ام که می توانید این جا دریافت کنید. البته این جزوه کامل تر می شود و احتمالا اشکالات املایی و محتوایی در آن وجود دارد که ممنون می شوم در صورت مشاهده اشکال در جزوه به من خبر بدهید. بقیه مطالب را هم روی درگاه می توانید دنبال کنید.